Τι είναι 

Η ακμή είναι μια δερματολογική πάθηση και αποτελεί κοινό φαινόμενο κατά την διάρκεια της εφηβείας. Σύμφωνα με μελέτη της Αμερικάνικης Δερματολογικής Ακαδημίας το 85% των εφήβων παρουσιάζει ακμή και το 12% των ενηλίκων, ιδιαίτερα οι γυναίκες. Οι γυναίκες, έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης της ακμής πριν ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης.

Η πάθηση αυτή δημιουργείται από φλεγμονή στους πόρους της επιδερμίδας. Πιο συγκεκριμένα, η λιπαρότητα του δέρματος και τα νεκρά δερματικά κύτταρα φράζουν τους πόρους και προκαλούν τα γνωστά σε όλους μας σπυράκια. Τα σημεία του σώματος που παρουσιάζουν συχνότερα ακμή είναι το πρόσωπο και το πάνω μέρος του λαιμού. Παρόλα’ αυτά υπάρχουν περιστατικά με ακμή στη πλάτη, στον θώρακας και στους ώμους. 

Η σημαντικότερη επίπτωση της ακμής είναι η ψυχολογική επιρροή που ασκεί στον ασθενή. Σε πολλές περιπτώσεις τα σπυράκια αφήνουν μόνιμα σημάδια ή και κοκκινίλες προκαλώντας μεγάλη πτώση στην αυτοπεποίθηση του ατόμου. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς μπορεί να οδηγηθούν ακομα και στην κατάθλιψη. Αυτό κυρίως συμβαίνει γιατί η ακμή εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όπου οι ασθενείς είναι συναισθηματικά ευάλωτοι και ιδιαίτερα ανασφαλείς. Έτσι σε αυτές τις ηλικίες η άμεση αντιμετώπιση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα και κατ’ επέκταση τις ψυχολογικές φθορές.

Αίτια

Τα αίτια εμφάνισης της ακμής είναι κυρίως ορμονικά. Στην περίοδο της εφηβικής ηλικίας τα επίπεδα των ορμονών αυξάνονται σημαντικά και ραγδαία. Το αποτέλεσμα είναι η αυξημένη λιπαρότητα στο δέρμα. Τα μικρόβια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα επιβαρύνουν ιδιαίτερα την επιδερμίδα, γι αυτό οι ασθενείς οφείλουν να διατηρούν το δέρμα τους καθαρό.

Όπως προαναφέρθηκε η ακμή επηρεάζει και τους ενήλικες, ιδιαίτερα τις γυναίκες πριν ή και κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης και μερικές φορές κατά τη διάρκεια της κύησης. Ο λόγος βέβαια είναι ο ίδιος και με την εφηβική ακμή: ο οργανισμός εκκρίνει περισσότερες ορμόνες. Μερικές φορές τα νεογέννητα εμφανίζουν και αυτά ακμή, βρεφική ακμή, αφού οι μητέρες τους μεταφέρουν ορμόνες κατά την διαδικασία του τοκετού.

Επιπλέον, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και το σύνδρομο Cushing (ορμονική διαταραχή που οφείλεται στα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα) προκαλούν συχνά κρίσεις ακμής.

Έχει παρατηρηθεί επίσης, ότι η ακμή έχει κληρονομική τάση. Εάν κάποιους από τους γονείς έπασχε από ακμή τότε οι πιθανότητες να εμφανίσουν και τα παιδιά αυξάνονται.

Ακμή και διατροφή
 

Δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η διατροφή συνδέεται με την εμφάνιση της ακμής, ωστόσο η διατροφή με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη έχει παρατηρηθεί ότι προκαλεί έξαρση της ακμής. Αντίθετα, η διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη συμβάλλει στην ύφεση και στην μείωση των εξανθημάτων. 

Οπότε φρόνιμο θα ήταν να αποφεύγονται τρόφιμα με πολλά σάκχαρα όπως σοκολάτες, χυμοί λευκό ψωμί και ζυμαρικά. Επιπλέον, η ένταξη φρούτων και λαχανικών στο διαιτολόγιο των ασθενών είναι αρκετά σημαντική.

Υπάρχει ένας αστικός μύθος ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα οδηγούν στην ακμή. Δεν υπάρχει καμία έρευνα που να αποδεικνύει το γεγονός αυτό, έχει διαπιστωθεί όμως μια συσχέτιση ανάλογη με την διατροφή. Δηλαδή, η μεγάλη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων οδηγεί σε έξαρση των συμπτωμάτων.

Τύποι ακμής

Η βασική διάκριση της ακμής γίνεται ανάλογα με τον τύπο της, φλεγμονώδη ή μη φλεγμονώδη. Η φλεγμονώδης ακμή χαρακτηρίζεται κυρίως από τα κόκκινα σπυράκια, τις φλύκταινες και τα σπυράκια με πύον. Η μη φλεγμονώδης προκαλεί μόνο φαγέσωρες, είτε ανοιχτές είτε κλειστές.. Αυτά τα δύο είδη βέβαια περιλαμβάνουν υποτύπους με διαφορετικά συμπτώματα. 

Αναλυτικότερα, 

Βλατιδοφλυκταινώδης Ακμή

Αυτός ο υποτύπος είναι εξαιρετικά “επιθετικός” και ανήκει στον τύπο της φλεγμονώδους ακμής. Τα συμπτώματα αποτελούνται από βλατίδες, φλύκταινες ακόμα και ουλές ή σημάδια. Η βλατιδοφλυκταινώδης ακμή παρατηρείται κυρίως στο πρόσωπο, στην πλάτη και στο θώρακα.

Κυστική ακμή

Η κυστική ακμή, τύπος φλεγμονώδους ακμής, είναι μια δύσκολη και σοβαρή μορφή ακμής λόγω των συμπτωμάτων της. Επίσης έχει χρόνιο χαρακτήρα και είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στις θεραπείες. Η κυστική ακμή προκαλεί κύστες στο δέρμα, τα οποία τις περισσότερες φορές δημιουργούν ουλές.

Ροδόχρους ακμή

Αποτελεί έναν ακόμα τύπο φλεγμονώδους ακμής με την διαφορά όμως ότι συναντάται κυρίως στους ενήλικες, για αυτό είναι γνωστή και ώς ακμή των ενηλίκων. Το προφίλ των ατόμων που πάσχουν από ροδόχρους ακμή είναι άτομα άνω των 40 ετών και έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα. Ο τύπος αυτός προσβάλλει κυρίως το πρόσωπο, τα μάγουλα, το μέτωπο, τη μύτη και το πηγούνι, δημιουργώντας έντονες κοκκινίλες και αγγειακές διαστολές.

Φαγεσωρική ακμή

Η φαγεσωρική ακμή ανήκει στους μη φλεγμονώδη τύπους ακμής και δεν είναι ιδιαίτερα ενοχλητική. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η εκδήλωση φαγεσώρων είτε ανοιχτών είτε κλειστών. Οι κλειστές φαγέσωρες δεν έχουν έρθει σε επαφή με τον αέρα και έχουν λευκό χρώμα, ενώ οι ανοιχτές αποτελούν τα γνωστά σε όλους μας μαύρα στίγματα. 

Τρόποι αντιμετώπισης

Η καταπολέμηση της ακμής, κυρίως όταν υπάρχει βαρύ περιστατικό, οφείλει να γίνεται με την καθοδήγηση και την παρακολούθηση δερματολόγου. Έχουν ανακαλυφθεί αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες τόσο για την εξάλειψη όσο και για τον περιορισμό των συμπτωμάτων.

Για ήπιες μορφές ακμής, αλλά και ως συμπληρωματική θεραπεία σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό, οι ασθενείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν έλαια που χαρακτηρίζονται ως “ μη φαγεσωρογόνα”. Συγκεκριμένα, η λεβάντα, το τεϊόδεντρο καθώς και το γεράνι συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της ακμής. Ακόμα, οι πλύσεις με  χαμομήλι ή φασκόμηλο βοηθούν στην καταπράυνση των συμπτωμάτων λόγω της αντιφλεγμονώδης δράσης τους.